Qarşılıqlı Fəaliyyət

Fəaliyyət – 1) hər hansı bir sahədə iş, çalışma; fəallıq göstərmə; aktivlik. Məsələn, pedaqoji fəaliyyət, ictimai fəaliyyət; 2) iş, işləmə. Məsələn, ürəyin fəaliyyəti. R.Əliquliyev, S.Şükürlü, S.Kazımova. Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər. Baki, İnformasiya Texnologiyaları, 2009, 201 s.

Birgə fəaliyyət – iştirakçıların iqtisadi vəziyyətinin yaxşılaşdırılması və ya ictimai maraqların irəli getməsi üçün xüsusi şəxslərin öz təşəbbüsləri üzrə əməkdaşlığıdır. == Ədəbiyyat == R. Əliquliyev, T. Fətəliyev. Vətəndaş Elmi. Bakı, İnformasiya Texnologiyaları, 2018, 150 s.

Fəaliyyət sahəsi — fərdi və hüquqi şəxslərin əsas iş sahəsini əhatə edən mövzular dairəsini təsvir eir. Sənayedə və elmdə bu anlayışın tətbiqi müəyyəm kriteriyalarda asılı olaraq aparılır: Ya ümumilikdə böyük maraq doğuran iş sahəsi, ya da hər hansı bir şəxsin fəaliyyəti əsas götürülür. Bu anlayış coğrafi mənada da işlədilə bilər. Son zamanlar baş verən qloballaşdırmanın nəticəsi kimi bir çox müəssisələr və ya şəxslər öz fəaliyyət dairələrini genişləndirərək başqa ərazilərdə də (ölkə) çalışırlar.

Könüllü fəaliyyət — qanunvericiliklə qadağan edilməyən, işlərin görülməsi və ya xidmətlərin göstərilməsi ilə bağlı ictimai faydalı və gəlirsiz fəaliyyətdir. Öz iradəsi və sərbəst seçimi əsasında əvəzi ödənilməyən ictimai faydalı fəaliyyəti şəxsən həyata keçirən Azərbaycan vətəndaşı, əcnəbi və ya vətəndaşlığı olmayan şəxsdir. əlilliyi olan şəxslərə, kimsəsizlərə, qocalara, aztəminatlı ailələrə, qaçqınlara və məcburi köçkünlərə kömək edilməsi; insanpərvərliyin və dözümlülüyün təbliği; istehlakçıların hüquqlarının qorunması; hüquqi və mədəni maarifləndirmə; uşaq və gənclərin təhsili, tərbiyəsi, fiziki və əqli inkişafı; idmanın inkişafı; xəstəliklər və epidemiyalar barədə məlumatlandırma; sağlam həyat tərzinin təbliği; ətraf mühitin mühafizəsi; tarix və mədəniyyət abidələrinin, mədəni və mənəvi irsin qorunması; silahlı münaqişələr, təbii fəlakətlər, sənaye qəzaları, yanğınlar, epidemiyalar, epizootiyalar və digər fövqəladə halların nəticələrinin aradan qaldırılmasına, o cümlədən fövqəladə hallar nəticəsində zərər çəkmiş şəxslərə yardım göstərilməsi; cəzaçəkmə müəssisələrindən azad edilən, narkotik asılılığa düçar olan, məişət zorakılığına məruz qalan şəxslərə və çətin həyat şəraitində olan digər şəxslərə (ailələrə) kömək edilməsi; qanunvericiliyin tələblərinə zidd olmayan digər fəaliyyət sahələri. Könüllü fəaliyyətin iştirakçıları könüllü fəaliyyətin təşkilatçılarından və könüllülərdən ibarətdir. Şəxs öz iş yerində könüllü fəaliyyətlə məşğul ola bilməz. Könüllünün işçi çatışmazlığının qarşısını almaq məqsədi ilə istifadəsinə yol verilmir. Kommersiya hüquqi şəxslərində könüllü fəaliyyətin həyata keçirilməsinə yol verilmir. Könüllü fəaliyyətin iştirakçıları arasında münasibətlər qanunvericiliyə və könüllü fəaliyyətin təşkilatçıları tərəfindən cəlb edilmiş könüllülər ilə bağlanan müqaviləyə uyğun olaraq tənzimlənir. Yetkinlik yaşına çatmamış şəxslər valideynlərinin və ya qanuni nümayəndələrinin razılığı əsasında könüllü fəaliyyət ilə məşğul ola bilərlər. Yetkinlik yaşına çatmamış şəxslər könüllü fəaliyyəti həyata keçirərkən yaşı 18-dən az olan işçilərin əməyindən istifadəyə dair əmək qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş tələblərə riayət olunmalıdır.

Fəaliyyət potensialı (“spayk”) — canlı hüceyrənin membranı boyunca oyanan hüceyrənin kiçik bir sahəsində ( neyron və ya kardiomiosit ) membran potensialının qısamüddətli dəyişməsi şəklində hərəkət edən oyanış dalğası. Bunun nəticəsində bu sahənin xarici səthi membranın daxili səthinə nisbətən mənfi, sakit vəziyyətdə isə müsbət yüklü olur. Fəaliyyət potensialı sinir impulsunun fizioloji əsasını təşkil edir. “Natrium-kalium nasosunun” işləməsi səbəbindən hüceyrənin sitoplazmasında natrium ionlarının konsentrasiyası ətraf mühitlə müqayisədə çox aşağıdır. Fəaliyyət potensialı həyata keçirildikdə gərginliyə bağlı natrium kanalları açılır və müsbət yüklü natrium ionları müsbət elektrik yükü ilə balanslaşdırılana qədər konsentrasiya qradiyenti boyunca sitoplazmaya axır. Bunun ardınca gərginliyə bağlı kanallar təsirsizləşir və müsbət yüklü kalium ionlarının hüceyrədən yayılması səbəbindən mənfi sakitlik potensialı bərpa olunur, ətraf mühitdə konsentrasiyası hüceyrədaxilidən xeyli aşağıdır. Spayk öncəsi — membranın kritik depolarizasiya səviyyəsinə (yerli həyəcan, yerli reaksiya) yavaş depolarizasiyası prosesidir. Artan hissədən (membran depolarizasiyası) və enən hissədən (membran repolarizasiyası) ibarət zirvə potensialı və ya spayk . Mənfi iz potensialı — depolarizasiyanın kritik səviyyəsindən membranın qütbləşməsinin ilkin səviyyəsinə qədər (iz depolarizasiyası). Müsbət iz potensialı — membran potensialının artması və onun tədricən orijinal dəyərinə qayıtmasıdır (izin hiperpolyarizasiyası).

Köçürülən fəaliyyət və ya Dəyişmə davranışı — heyvanın iki ziddiyyətli istək ilə qarşılaşdığı və hansını seçəcəyini bilmədiyi zaman baş verən xüsusi bir hərəkət növüdür. Belə vəziyyətlərdə heyvan bu istəklərlə əlaqəli olmayan bir şey etməyə başlayır. Məsələn, bir quş başqa bir quşa hücum etmək və ya uçmaq qərarına gəlməyəndə otları dəmləməyə başlaya bilər. İnsanlarda bu davranış insan hansı variantı seçəcəyini bilmədən başının arxasını cızdıqda görünə bilər. Köçürmə fəaliyyətləri çox vaxt baxım, cızma, içmək və ya yemək kimi rahat hərəkətlərdən ibarətdir. Məsələn, tanışlıq zamanı həyat yoldaşından qorxan şəxs qaçmaq və ya arvadbazlıq etmək əvəzinə, dayanıb saçını daramağa başlayır.

Qarşılıqlı induksiya birinci tərəf dövrədə cərəyan şiddəti dəyişən zaman ikinci tərəf dövrədə EHQ-nin meydana gəlməsidir. Qarşılıqlı induksiya elektromaqnit induksiyasının xüsusi haldır . Birinci tərəf dövrədə cərəyan şiddəti dəyişdikdə, ikinci tərəf dövrədə EHQ əmələ gəlir: E 2 = − d Ψ 1 d t = − L d I 1 d t {\displaystyle {\mathcal {E_{2}}}=-{{d\Psi _{1}} \over dt}=-L{dI_{1} \over dt}} burada E 2 {\displaystyle {\mathcal {E_{2}}}} — ikinci tərəf dövrədəki elektrik hərəkət qüvvəsi, Ψ 1 {\displaystyle \Psi _{1}} — birinci tərəf dövrədə maqnit ilişmə seli , I 1 {\displaystyle I_{1}} — birinci tərəf dövrədəki cərəyan şiddəti, L {\displaystyle L} — konturun qarşılıqlı induktivliyi . İkinci tərəf dövrədə cərəyan şiddəti dəyişdikdə, birinci tərəf dövrədə EHQ əmələ gəlir: E 1 = − d Ψ 2 d t = − L d I 2 d t {\displaystyle {\mathcal {E_{1}}}=-{{d\Psi _{2}} \over dt}=-L{dI_{2} \over dt}} burada E 1 {\displaystyle {\mathcal {E_{1}}}} — birinci tərəf dövrədəki elektrik hərəkət qüvvəsi, Ψ 2 {\displaystyle \Psi _{2}} — ikinci tərəf dövrənin maqnit ilişmə seli , I 2 {\displaystyle I_{2}} — ikinci tərəf dövrədəki cərəyan şiddəti, L {\displaystyle L} — konturun qarşılıqlı induktivliyi . Qarşılıqlı induksiya hadisəsindən transformatorlarda dəyişən gərginliyi yüksəltmək və alçaltmaq üçün istifadə olunur . Elektromaqnit induksiyası Özünə induksiya Transformator Никеров. В. А. Физика: учебник и практикум для академического бакалавриата. — Юрайт, 2015. — 415 с. — ISBN 978-5-9916-4820-2.

Qarşılıqlı yardım (ing. Mutual Aid: A Factor of Evolution) Pyotr Kropotkinin Etika ilə birlikdə iki ən mühüm kitablarından biridir. Qarşılıqlı Yardım Etikadan öncə çap olunaraq sözügedən kitabda bəhs olunan tezislərin əsaslarını qüvvətləndirmişdir. Çarlz Darvinin "Təbii seçmə yolu ilə növlərin əmələ gəlməsi və ya yaşama uğrunda mübarizədə əlverişli fərdlərin saxlanması" (On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life) əsərindən fərqli olaraq Kropotkin bu əsərində yüzlərlə örnək vasitəsilə təbiətdəki gücsüz fərdin qarşılıqlı yardım yolu ilə güclü cəmiyyət yaradaraq düşməninə qarşı mübarizə apara bildiyini qeyd etmişdir.

Ünsiyyət Qarşılıqlı əlaqə – dialektikanın ən ümumi kateqoriyalarından biri; obyektiv aləmin daimi hərəkət və dəyişilməsində onun vəhdətini, onu təşkil edən predmet və hadisələr arasındakı sonsuz əlaqəni ifadə edir. R.Əliquliyev, S.Şükürlü, S.Kazımova. Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər. Baki, İnformasiya Texnologiyaları, 2009, 201 s.

Qarşılıqlı əvəzolunma - maşın, aqreqat, mexanizm, apparat və s. texniki konstruksiyaların hissələrinin və düyümlərinin əlavə emala ehtiyac olmadan, onun işləmə qabiliyyətinə qoyulmuş əvvəlki tələbləri ödəməklə qarşılıqlı dəyişdirilməsinə imkan verən xassələr toplusudur. Geniş mənada qarşılıqlı əvəzolunma müasir texnikanın inkişafını səciyyələndirən kompleks anlayışdır. Bu baxımdan qarşılıqlı əvəzolunma maşının, cihazın və s. layihələndirməsi, istehsal texnologiyasını və istismarını özündə cəmləşdirir. O, xalq təsərrüfatı üçün böyük əhəmiyyətə malik olub, iri seriyalı və kütləvi istehsalın əsasını təşkil edir. Yalnız qarşılıqlı əvəzolunmanı təmin etməklə bir ölkə daxilində yox, hətta müxtəlif ölkələrdə yerləşən müəssisələr arasında kooperasiya yaratmaq mümkündür. Əgər istehsal olunmuş hissə yığma zamanı heç bir uyğunlaşdırmaya, seçməyə və başqa əlavə işlərə ehtiyac olmadan, maşın və ya mexanizmə qoyulmuş bütün texniki tələbləri ödəyə bilirsə, onda belə qarşılıqlı əvəzolunma tam adlanır. Məsələn lampaların yivləri, ştepsel çəngəlləri, vintlər, qaykalar, yastıqlar və s. yalnız tam qarşılıqlı əvəzolunma şəraitində tətbiq oluna bilirlər.

Sosiologiya və psixologiyada qarşılıqlı asılılıq — partnyorlardan birinin davranışı ilə digər şəxsin özünüdağıdıcı davranışına töhfə verdiyi disfunksional münasibətləri təsvir edən bir nəzəriyyə, məsələn: addiksiyanın inkişafı və kəskinləşməsi (o cümlədən alkoqolizm, narkomaniya, qumar asılılığı, fanatizm, işgüzarlıq, sevgi asılılığı və s.); şəxsiyyət pozğunluqlarının və psixoloji problemlərin inkişafı və kəskinləşməsi; yetişməmiş və uşaq davranışının inkişafı və kəskinləşməsi; məsuliyyətin azaldılması (şəxsi və sosial ); cəmiyyətdə uğurun azalması. Qarşılıqlı asılılığın ümumi qəbul edilmiş tərifi hələ mövcud deyil. Tipik olaraq, qarşılıqlı asılılığın tərifi başqalarının ehtiyaclarına öz zərərinə diqqət yetirməyi, fədakarlığı, öz duyğularını boğmağı və başqalarının problemlərini idarə etmək və ya həll etmək cəhdlərini vurğulayır. Qarşılıqlı asılılıq həm hisslərin, düşüncələrin və davranışların bağlılıq obyektindən asılılığını, həm də başqa bir insanı idarə etmək istəyini əhatə edir. Bir-birindən asılı olan insanlar aşağı özgüvən ilə xarakterizə olunur, lakin aşağı özünə hörmətin kooperativ asılılığın səbəbi və ya nəticəsi olduğu hələ müəyyən edilməmişdir. Həmkarlar, dostlar və ailə üzvləri də bir-birindən asılı ola bildiyinə görə, qarşılıqlı asılılıq yalnız ailə, tərəfdaş və ya romantik münasibətlərlə məhdudlaşmır.

Elmi-texniki fəaliyyət – texnoloji, iqtisadi, sosial, humanitar problemlərin və digər mühəndis problemlərinin həll edilməsi, vahid sistem kimi elmin, texnikanın və istehsalatın fəaliyyətinin təmin olunması üçün yeni biliklərin əldə edilməsinə və tətbiqinə yönələn fəaliyyət. R.Əliquliyev, S.Şükürlü, S.Kazımova. Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər. Baki, İnformasiya Texnologiyaları, 2009, 201 s.

Fəaliyyət Yoluyla Təbliğat və ya Fəaliyyətin Təbliği (ingiliscə "propaganda by the deed", fransızca " propagande par le fait") başqalarına nümunə olmaq və inqilab üçün katalizator olmaq məqsədi daşıyan konkret siyasi birbaşa fəaliyyətdir. Anarxizmin bağrından çıxmış və daha sonra başqa radikallar tərəfindən mənimsənmişdir. Bu, ilk növbədə, 19-cu əsrin sonu və 20-ci əsrin əvvəllərində üsyankar anarxizm tərəfdarları tərəfindən törədilən zorakılıq aktları, o cümlədən hakim sinfə yönəlmiş bombalamalar və sui-qəsdlərlə əlaqələndirilir, həm də zorakı olmayan tətbiqlərə malikdir. Bu əməllər dövlətin hər şeyə qadir olmadığını nümayiş etdirməklə və məzlumlara ümid verməklə xalqda "üsyan ruhunu" alovlandırmaq, həmçinin dövlətin reaksiyasında daha da repressivləşdikcə anarxist hərəkatlara dəstəyi genişləndirmək məqsədi daşıyırdı. 1881-ci ildə London Beynəlxalq Anarxist Konqresi bu taktikanı təsdiqlədi. 4 aprel 1866-cı il – Dmitri Karakozov Sankt-Peterburqdakı Yay bağının qapısında Rusiya çarı II Aleksanda uğursuz sui-qəsdə cəhd edir. Çar Yay bağını tərk edərkən, Dmitri silahından atəşaçmaq üçün irəli atılır. Lakin bu cəhdin qarşısı kəndli əsilli papaqçı şagirdi Osip Komissarov tərəfindən alınır və o, atəş açmağa az qalmış Karakozovun dirsəyini sıxır. 11 may 1878-ci il — Maks Hodel Almaniyada Kayzer I Vilhelmə sui-qəsd cəhdi edir . Onun monarxı güllələmək üçün etdiyi iki cəhd də uğursuzluğa düçar olur və o, avqustun 15-də tutulur və başı kəsilərək edam edilir.

Qartopu, yaxud qar yağışı — bir şəxsin ağzına aldığı spermanı əksər hallarda öpüşərək başqa birisinin ağzına ötürdüyü seksual fəaliyyətdir. Termin olaraq əvvəllər sadəcə gey və biseksual kişilər üçün istifadə olunurdu. 2004-cu ildə Nyu-York lgbt qrup tədbirlərində 1200-dən çox gey və biseksual kişini araşdıran araşdırmaçılar təqribi 20% seqmentin ən az bir dəfə qartopu etdiklərini müəyyən ediblər.

Fundamental qarşılıqlı təsirlər- hissəciklər arasında mövcud olan və hissəciklərin xüsusiyyətlərini və davranışını müəyyənləşdirən təbiət qüvvələridir. Dörd qarşılıqlı təsir qüvvəsi məlumdur: elektromaqnetizm qravitasiya zəif nüvə qüvvəsi güclü qüvvə Fundamental qarşılıqlı təsirlər (ingiliscə, fundamental interaction) fizikaya aid ədəbiyyatda təbiət qüvvələri, fundamental qüvvələr kimi də adlandırılırlar. Fundamental qarşılıqlı təsirlər əsasən aşağıdakı meyarlarla təyin olunurlar: təsir qüvvəsinin gücü bu qüvvənin effektiv olduğu hədd bu təsir qüvvəsinin keçiricisi və ya daşıyıcısı olan hissəciyin təbiəti qravitasiya qarşılıqlı təsirin zərrəciyidir.Qravitasiya qüvvələri qarşılıqlı təsirdə olan cisimlərin hər birinin kütləsi ilə düz mərkəzləri arasındakı məsafənin kvadratı ilə tərs mütənasib olub həmişə cazibə xarakterlidir. elektromaqnit sahəsinin zərrəciyidir.Elektrostatikanın əsas qanunu olan Kulon qanununa görə sükunətdə olan yüklü nöqtəvi cisimlər arasındakı qarşılıqlı təsir qüvvəsi yüklərin modulları hasili ilə düz, onların arasındakı məsafənin kvadratı ilə tərs mütənasibdir.Eyni adlı yüklər bir- birini dəf,müxtəlif adlı yüklər isə cəzb edir.Sükunət nisbi olduğuna görə elektrik və maqnit qarşılıqlı təsirlərini bir-birindən təcrid etmək olmaz. güclü və ya nüvə sahəsinin zərrəciyidir,və mənası ingiliscədən tərcümədə yapışqan deməkdir.Bu ad ona, yaxın məsafəyə və güclü təsir etdiyinə görə verilib.Güclü qarşılıqlı təsir hesabına proton və neytronlardan dayanıqlı nüvə yarana bilir.Güclü qarşılıqlı təsir elektromaqnit qarşılıqlı təsirindən təxminən 100 dəfə böyükdür.Bu qüvvələrin təsir məsafəsi təxminən 10−15m tərtibindədir və cazibə xarakterlidir. dayanıqlı olmayan zərrəciklərin parçalanmasına səbəb olan təsirdir.Onların təsir məsafəsi daha kiçik olub təxminən 10−17m tərtibindədir.Zəif qüvvələr elektromaqnit qüvvələrinə nisbətən on min dəfələrlə kiçikdir. Makroaləmdə rast gəldiyimiz qarşılıqlı təsirlər qravitasiya və elektromaqnit qarşılıqlı təsirləridir.

Güclü qarşılıqlı təsir və ya güclü nüvə qüvvəsi kvarkları proton, neytron və digər hadron zərrəciklərində saxlayan fundamental qarşılıqlı təsirdir. Güclü qarşılıqlı təsir, həmçinin neytronları və protonları bir yerdə tutaraq atom nüvələri yaradır, hansı ki, bu nüvə qüvvəsi olaraq adlandırılır. Bütövlükdə proton və ya neytron kütləsinin böyük hissəsi güclü qarşılıqlı təsir enerjisinin nəticəsidir: fərdi kvarklar proton kütləsinin yalnız 1 %-ni təşkil edir. 10−15 m aralığında (nuklon radiusundan bir qədər çox) güclü qüvvə elektromaqnetizmdən təxminən 137 dəfə, zəif qarşılıqlı təsirdən 106 dəfə və cazibə qüvvəsindən 1038 dəfə güclüdür. Güclü qarşılıqlı təsir iki diapazonda müşahidə olunur və iki qüvvə daşıyıcısı tərəfindən vasitəçilik edilir. Daha böyük miqyasda (təxminən 1-3 femtometr) protonları və neytronları (nuklonları) birləşdirərək atomun nüvəsini yaradan qüvvədir (mezonlar tərəfindən daşınır). Daha kiçik miqyasda (nükleonun radiusu təxminən 0,8 fm-dən az) kvarkları bir yerdə saxlayaraq protonları, neytronları və digər hadron zərrəciklərini yaradan qüvvədir (qlüonların daşıdığı). Bu qüvvə eyni zamanda rəng qüvvəsi olaraq adlanır. Güclü qüvvə o qədər yüksək enerjiyə malikdir ki, güclü qüvvə ilə bağlanmış hadronlar yeni kütləyə sahib zərrəciklər yarada bilər. Belə ki, əgər hadronlar yüksək enerjili zərrəciklərlə toqquşdurularsa, onlar sərbəst hərəkət edən şüalanma (qlüonlar) yaymaq əvəzinə yeni hadronlar əmələ gətirirlər.

Qarşılıqlı birqiymətli uyğunluq - bir çoxluğun başqa bir çoxluğa qarşılıqlı birqiymətli uyğunluğu birinci çoxluğun ikinci çoxluğa elə inikasıdır ki, birinci çoxluğun müxtəlif elementləri ikinci çoxluğun müxtəlif elementlərinə çevrilsin. Başqa sözlə, bir çoxluğun başqa bir çoxluğa qarşılıqlı birqiymətli uyğunluq bu çoxluqların elementləri arasında elə uyğunluqdur ki, birinci çoxluğun hər bir elementinə ikinci çoxluğun yalnız bir elementi uyğun olsun və bu uyğunluqda ikinci çoxluğun hər bir elementi birinci çoxluğun yalnız bir elementinə uyğun olsun. Qarşılıqlı birqiymətli uyğunluq bəzən qarşılıqlı birqiymətli inikas, yaxud biyeksiya adlandırırlar. İki çoxluğun elementləri arasında qarşılıqlı birqiymətli uyğunluq yaratmaq mümkündürsə, onlar eyni gücə malikdir. 1. M.Mərdanov, S.Mirzəyev, Ş. Sadıqov Məktəblinin riyaziyyatdan izahlı lüğəti. Bakı 2016, "Radius nəşriyyatı", 296 səh. 2. "Azərbaycan Sovet Ensklopediyası" I-X cild, Bakı 1976-1987.

Operationsplan Deutschland və ya OPLAN DEU (azərb. Almaniyada Əməliyyat Fəaliyyət Planı‎) — Almaniya Federativ Respublikasının müdafiə qabiliyyətini qorumaq üçün lazım olan infrastrukturunun müdafiəsi üçün əməliyyat planıdır. == Tarix və arxa plan == Almaniyada COVID-19 pandemiyasından əldə edilən təcrübələr, 2021-ci ilin iyulunda daşqın fəlakəti və Rusiyanın 2022-ci ilin fevralından Ukraynaya hücumu dövründə Almaniya Silahlı Qüvvələri Ərazi Komandanlığı yaradılıb. 2022-ci ilin sentyabrında təsis edildiyi gündən Territoriale Führungskommando der Bundeswehr (qısaca:TerrFüKdoBw) Almaniyada ərazi müdafiəsi və fəlakətlərə nəzarətin operativ idarə edilməsinə cavabdehdir. Oplan Deu haqqında məlumat məxfi olaraq təsnif edilir. Öz bəyanatlarına görə, "böhran və müdafiə vəziyyətində vətəndaş cəmiyyətindən və vətəndaş-kommersiya yardımından asılıdır". Oplan Deu-nun bir neçə yüz səhifədən ibarət ilk versiyası 2024-cü ilin mart ayının sonuna qədər hazır olmalı idi. Bu plan Rusiyanın 2029-cu ilə qədər NATO-ya hücumu ehtimalına qarşı hazırlanıb.

Şahmat terminlərinin lüğəti — Şahmat ədəbiyyatında tez-tez rast gəlinən əsas şahmat anlayışları və terminləri verilir. Axmaq matı — şahmatda ən tez mümkün olan mat növü. Alyoxin müdafiəsi Armaqedon Avanpost Batareya (şahmat) Cənub qambiti — İlk dəfə olaraq 1867-ci ildə danimarkalı usta Fromen və isveç şahmatçısı Lindek tərəfindən praktikaya tətbiq edilmişdir. Cinah — Şahmat taxtasının bir hissəsi sol cinah ağlar üçün vəzir, qaralar üçn isə şah cinahı adlandırılır. Çevrilən piyada — Sonuncu xanaya çataraq şahdan başqa istənilən fiqura çevrilən piyadaya deyilir. Çəngəl — Piyadanın və ya atın eyni vaxtda iki fiqura və ya piyadaya hücumu. Daimi şah — "Şah"ların ardıcıl seriyasıdır ki, şah özünə sığınacaq tapa bilmir. Dəyirman — Topun və filin iştirakı ilə açıq silsilə şahlar elan edən kombinasiyanın adı. Dəyişmə — Bir-birinə bərabər olan fiqurların dəyişməsi gedişidir. Düzgün olmayan başlanğıc — Bir sıra az işlənən və nəzəriyyəcə zəif işlədilmiş başlanğıcların (1.d3-Andersson debütü; 1.e3-van Kruysa debütü; 1.c3-Saraqossa başlanğıcı; 1.d3-Mizes başlanğıcı) və adsız başlanğıcların (1.b3, 1.

Qarşılıqlı Kredit Cəmiyyətinin binası (gürc. საკრედიტო საზოგადოების შენობა) – Tbilisinin Azadlıq meydanı yaxınlığında, Aleksandr Puşkin və Konstantin Leselidze küçələrinin kəsişməsində yerləşən tarixi binasıdır. Hazırda binada Gürcüstan Əlyazmalar Mərkəzi, Gürcüstan Vətəndaş Bərabərhüquqluğu Nazirliyi və Dini İşlər üzrə Dövlət Agentliyi yerləşir. Binanın inşasına 1910-cu ildə başlanılmış və inşaat işləri 1915-ci ildə tamamlanmışdır. Bina, o dövrdə Tbilisinin məşhur memarlarından olan Mixail Ohandcanovun layihəsi əsasında inşa edilmişdir. İlkin olaraq bina iki mərtəbəli inşa edilmiş və Tiflis Qarşılıqlı Kredit Cəmiyyətinin istifadəsi üçün nəzərdə tutulmuşdur. Sonradan binaya üçüncü mərtəbə də əlavə edilmişdir. ენციკლოპედია „თბილისი“, გვ.

Qarşılıqlı İqtisadi Yardım Şurası və ya qısaca QİYŞ — 1949–1991-ci illərdə fəaliyyət göstərən hökumətlərarası iqtisadi təşkilat. Albaniya, Bolqarıstan, Macarıstan, Polşa, Rumıniya, SSRİ və Çexoslovakiya nümayəndələrinin iqtisadi toplantısının qərarı ilə hazırlanmışdır. QİYŞ-nın qərargahı Moskvada yerləşirdi. Əsas qərarlar, üzv ölkələrin paytaxtlarında növbə ilə rus əlifbasında adlar sırası ilə keçirilən hər il çağırılan iclaslarda qəbul edildi. Ölkələrin nümayəndə heyətlərinə hökumət başçıları, 16–18 və 23-cü iclaslarda, ölkələrin nümayəndə heyətlərinə kommunist və işçi partiyaları mərkəzi komitələrinin birinci (ümumi) katibləri rəhbərlik edirdilər. 1962-ci ildə üzv ölkələrin hökumət başçısının müavinləri səviyyəsində hər ölkədən bir təmsilçidən ibarət icra komitəsi yaradıldı. QİYŞ katibliyi fəaliyyət göstərirdi — Moskvada yerləşən iqtisadi və icraedici-idarəetmə orqanı, QİYŞ katibliyi (Şuranın baş məmuru) və müavinləri katibliyin işinə nəzarət edirdilər. Köçürülə bilən rubl, qarşılıqlı İqtisadi Yardım Şurasına üzv olan ölkələrin çoxtərəfli hesablaşmalarının təşkili üçün toplu pul vahidi, dəyər ölçüsü, ödəmə və yığma vasitəsidir. 5 yanvar 1949-cu ildə Moskvada SSRİ və RSR-nın təşəbbüsü ilə Albaniya, Bolqarıstan, Macarıstan, Polşa, Rumıniya hökumət nümayəndələrinin qapalı iqtisadi iclası çağırıldı (8 yanvara qədər davam etdi). Qarşılıqlı İqtisadi Yardım Şurasının yaradılmasına qərar verən SSRİ və Çexoslovakiya, Sovet İttifaqı ilə yeni demokratiya ölkələri arasında sıx iqtisadi əlaqələrin qurulmasını təşviq etməyə çağırdılar.

Nasional Fəaliyyət və Gümrah İnkişaf (türk. Nasyonal Aktivite ve Zinde İnkişaf, NAZİ) — 1969-cu ildə bir qrup keçmiş Respublikaçı Kəndlilər Millət Partiyasının (CKMP) üzvləri tərəfindən Türkiyənin İzmir şəhərində yaradılmış neonasist və türkçü siyasi birlik. Birlik iki döyüş bölməsini saxlayırdı. Üzvlər "Hücum dəsətləri" formaları geyinirdilər və Hitler salamından istifadə edirdilər. Liderlərdən biri olan Gündüz Qapancıoğlu 1975-ci ildə yenidən Milliyyətçi Hərəkat Partiyasına (MHP) qəbul olunmuşdur. Bir neçə gün sonra dərnək MHP ilə birləşərək özünü ləğv etmişdir. Dərnək nisbətən kiçik idi, 1969-cu ildə təxmini 20 üzvü var idi və bu, pik nöqtə idi.

Müştərilərlə qarşılıqlı münasibətlərin idarəolunması sistemi (CRM -CRM system - ing. Customer Relationship Management) şirkətin hazırkı və potensial gələcək müştərilər ilə əlaqələrinin idarə edilməsi üçün bir yanaşmadır. Bu yanaşmada şirkət ilə müştərilərin əlaqələri tarixi haqqında verilənlər bazası təhlil edilməsinə və müştərilər ilə biznes əlaqələrini inkişaf etdirilməsinə çalışılır və əsasən müştərilərin əldə saxlanılmasına və şirkətin gəlirlərinin artırılmasına önəm verilir. CRM yanaşmasının mühüm bir aspekti şirkətin internet saytı, telefonu, email ünvanı, canlı yayım, marketinq materialları və son zamanlarda çox istifadə olunan sosial media vasitələri daxil olmaqla müxtəlif rabitə kanalları ilə məlumatları tərtib edən CRM sistemləridir. CRM yanaşması və onu asanlaşdırmaq üçün istifadə olunan sistemlər vasitəsilə biznes müəsssisələri öz hədəf auditoriyaları və onların ehtiyaclarını ən ayxşı yolla necə qarşılayacağı barəsində məlumat alırlar. Lakin CRM yanaşmasını qəbul etmək həmçinin istehlakçı auditoriyasında favoritizmə də gətirib çıxara bilər ki, bu da müştərilər arasında narazılığa səbəb olacaqdır və CRM-in məqsədlərini məğlub edəcəkdir. Müştəri Münasibətlərinin İdarə Edilməsi ilə bağlı ilkin ideyalar 1970-ci illərin əvvəllərində müştəri məmnunniyyəti illik sorğular aparmaqla və ya qeydiyyatda müştərilərdən soruşmaqla yaranmağa başladı. Bu zaman, biznes müəssisələri satışın avtomatlaşdırılması üçün müstəqil meynfreym sistemlərinə etibar etməli idilər, lakin texnologiyanın inkişafı onlara müştəriləri elektron cədvəllərdə və siyahılarda kateqoriyalaşdırmağa imkan yaratdı. Bu mərhələdə ən önəmli dönəm 1982-ci il idi, bu zaman Keyt və Robert Kestnbaum Məlumat bazası marketinqi anlayışını təqdim etdi. Bu anlayış müştəri məlumatlarını toplamaq və analiz etmək üçün statistik metodları tətbiq edirdi.

Dilçilikdə qarşılıqlı aydınlıq, fərqli, lakin əlaqəli dil növlərini danışanların fikirləşmədən və ya xüsusi səy göstərmədən asanlıqla bir-birini başa düşə biləcəyi dillər və ya ləhcələr arasındakı əlaqədir. Bu, tez-tez dillərin ləhcələrdən fərqlənməsi üçün ən vacib meyar kimi istifadə olunur, lakin sosiolinqvistik amillər də nəzərə alınır. Dillər arasındakı aydınlıq asimmetrik ola bilər; Bu şəkildə X dilində danışan şəxs Y dilini, Y dilində danışan şəxsin X dilini başa düşməsindən faiz etibarilə daha çox başa düşür. İki dil arasındakı aydınlıq nisbətən simmetrikdirsə, buna “qarşılıqlı” aydınlıq deyilir.

Bu gün, insan hər iki qütbü fəth edəndən, Yerdə praktiki olaraq "ağ ləkələr" qalmayandan sonra, biz cazibə qüvvəsini dəf edib ulduzlara hücum etdik, sözün həqiqi mənasında Yer planetini özümüz üçün kəşf etdik. XX əsrin güclü sənayesi ilə ətraf mühitin dramatik qarşılıqlı əlaqəsi zəmanəmizin ən sərt və vacib məsələlərindən biridir. "Ekologiya", "Ətraf mühitin mühafizəsi"-bu sözlər dünya mətbuatında hər gün səslənir. Ən müdrik və ağıllı insanlar, beş qitənin ən qabaqcıl alimləri haray qaldırır, torpağımızı çirkləndirməkdən, onun varını-meşələri, çayları, okeanları, atmosferi, birbaşa məhv olmaqdan xilas etməyə çağırırlar. Elmi-kütləvi film Yerin nə olduğu barədə onun insanla mürəkkəb əlaqəsi haqqında danışır. Film eyni zamanda insan zəkasının geniş yaradıcılıq imkanları haqqındadır. Bu kinolent insana həsr olunmuş himndir. Rejissor: Ruslan Şahmalıyev Ssenari müəllifi: Tofiq İsmayılov, Ruslan Şahmalıyev Operator: Nemət Rzayev, Anatoli İvanov Bəstəkar: Rafiq Babayev Səs operatoru: Nataliya Nuriyeva Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə.